ayat boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuz Türklerinin 24 boyundan biri ve Kaşgarlı Mahmud'a göre Divân-ı Lügati't-Türk'deki yirmi iki Oğuz bölüğünden dokuzuncusu; "Bayat"lardır. Bu boyun, Bozoklar'dan Oğuz Kağan'ın oğlu Gün Han'ın soyundan geldiği kabul edilir. "Bayat" kelimesinin Eski Türkçe'deki anlamı varlıklı, devletlidir.
Anadolu'da Bayat boyu
Afyonkarahisar Bayat ve Çorum'un Bayat ilçelerinin adı bu boyla bağlantılıdır. Ayrıca Urfa ve Elazığ illerinde yaşamlarını sürdürmektedir.Bir bölümü Adıyaman'ın Şambayat kasabasına yerleşmiştir (şam-bayadı). Nevşehir (Kozaklı) bölgesinde bayat boyundan gelen aileler yaşamaktadır. Sivas, Kilis, Gaziantep, Halep, Rakka bölgelerinde Bayat boyunun en büyük aşiretlerinden olan elbeyliler yaşamaktadır.